Trà Oolong là loại trà gì mà luôn đứng đầu danh sách trong văn hóa trà? Đâu là cách phân biệt các loại trà Oolong phổ biến nhất hiện này?
Trà Oolong là loại trà gì?
Trà Oolong (còn được gọi Ô long) là một loại trà có xuất xứ từ Trung Quốc. Được đánh giá rất cao trong văn hóa trà, và luôn được nhắc đến đầu tiên trong các loại trà nổi tiếng ngon nhất.
Nguồn gốc của trà Oolong
Người sản xuất trà Oolong được xem là bậc thầy thực thụ về chế biến trà. Hình dáng và hương vị của các loại trà Oolong có thể khác nhau tùy thuộc vào quá trình chăm sóc cây chè và cách chế biến trà.
Giống cây trà Oolong được trồng lâu đời tại vùng núi tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc, và vùng núi cao ở trung tâm Đài Loan. Bởi vậy cả Trung Quốc và Đài Loan luôn tuyên bố nguồn gốc loại trà này thuộc về mình.
Hiện nay trà Oolong được tôn sùng bởi cộng đồng người Hoa ở miền nam Trung Quốc, Đài Loan, và Đông Nam Á. Được nhân rộng ra và trộng tại nhiều nơi khác, trong đó có vùng cao nguyên Lâm Đồng của Việt Nam.
Một truyền thuyết kể rằng trà Oolong ban đầu được người Trung Quốc gọi là “wulong” hay “rồng đen”, bởi trong quá trình chế biến, lá trà đen được xoắn lại thành hình dạng giống như con rồng. Một câu chuyện khác kể về một người nông dân trồng trà tên là Wu Liang (sau này được gọi lại Wulong), người đã phát minh ra văn hóa trà Oolong bằng một cách tình cờ, khi anh phát hiện ra lá trà đã bị khô héo đi và hương vị cũng thay đổi (quá trình ô xy hóa trà) sau một ngày dài anh đi hái trên núi.
Dù nguồn gốc trà Oolong được kể thế nào đi chăng nữa, thì sự thật Oolong rất nổi tiếng và được đánh giá cao nhất trong giới trà đạo bởi để có được một chén Oolong là cả một quá trình rất đặc biệt từ phương pháp trồng và chăm sóc cây, tới bí quyết chế biến của các nghệ nhân trà.
Vậy điều gì đã làm cho trà Oolong nổi tiếng đến như vậy?
Về cơ bản, Oolong cũng như nhiều loại trà khác đều được sản xuất từ cây trà (cây chè). Nhưng có hai điểm khác biệt làm nên sự nổi tiếng của trà Oolong:
- Quá trình trồng và chăm sóc cây.
- Quá trình chế biến.
Trà Oolong được khai thác từ một giống cây chè được tuyển chọn riêng, phải được trồng trên núi có độ cao lớn so với mực nước biển, khí hậu mát mẻ quanh năm, không bị ô nghiễm môi trường. Quá trình chế biến trà Oolong cũng khác biệt lớn.
Nếu như lá trà sau khi hái được hấp và sấy ngay sẽ cho ra loại trà trắng (bạch trà), còn nếu lá trà sau khi hái được hấp rồi để cho lên men hoàn toàn trước khi sấy khô sẽ cho ra loại trà đen.
Riêng với Oolong thì đặc biệt hơn hai loại kia là lá trà sau khi thu hái sẽ được cho lên men một phần (trà ô xy hóa một phần). Theo tiêu chuẩn thì lá trà sẽ được lên men trong khoảng từ 8 – 85%, kết hợp với từng bí quyết ủ trà khác nhau (có thể ướp thêm các loại hương), để cho ra trà Oolong với nhiều chủng loại, hương vị, và màu sắc khác nhau.
Bởi thế mà trong văn hóa trà, Oolong được đánh giá cao nhất bên cạnh chất lượng còn là bí quyết ủ trà độc đáo dành cho những người thưởng trà.
Cách phân biệt trà Trắng, trà Đen, và trà Oolong
Để phân biệt trà Trắng, trà Đen, và trà Oolong sẽ dựa vào 3 đặc điểm là màu nước trà, hình dáng trà, và hương vị.
Nếu là trà trắng, sau khi pha sẽ cho màu nước trong, hương vị tinh khiết, nhẹ nhàng. Hình dáng thường là sợi dài, và có màu lông tơ phớt trắng.
Thì trà đen cho nước màu hồng mận (bởi vậy trà đen còn được gọi là hồng trà), hương vị đậm đà hơn. Hình dáng cuốn quăn lại và nhỏ.
Trong khi đó, như đã nêu ở trên, trà Oolong sau khi pha sẽ cho màu nước, và hương vị đa dạng theo từng loại. Hình dáng cũng là cách để nhận biết khi búp trà thường được cuộn thành viên tròn lớn, có loại còn để thừa ra cuống trà tựa như đuôi của “rồng”, một số ít lại có hình dáng giống trà trắng hay trà đen.
Cách phân biệt các loại trà Oolong phổ biến hiện nay
Nếu trà Oolong theo phong cách của Đài Loan thường cho oxy hóa từ 10 – 40%, do đó có xu hướng màu xanh hơn và hương vị nhẹ nhàng hơn so với “gu” của người Trung Hoa. Trong khi các bí quyết trà thì mỗi nơi mỗi khác, dường như không giống nhau.
Một số loại Oolong được cuộn thành viên tròn lớn (có thể có thêm đuôi “rồng”). Trong khi những loại khác lại được xoắn thành sợi dài như trà trắng thường thấy.
Thường cây chè cho trà Oolong được trồng ở những ngọn núi cao thường có mây mờ bao phủ. Được hái vào mùa xuân, đầu mùa mưa, hay mùa đông. Có thể tẩm ướp thêm hương liệu thiên nhiên từ thảo mộc như hoa cỏ, hay hương của gỗ thơm.
Chú ý: Trên đây là cách trồng, hái, và chế biến để cho ra loại trà Oolong đạt tiêu chuẩn cao nhất về chất lượng.
Ngay nay, cũng có thêm nhiều phong cách chế biến trà Oolong tại một số ít nước trồng trà nổi tiếng như Nhật Bản, Ấn Độ, New Zealand, và Việt Nam.
Hộp quà Trà Oolong trắng cao cấp:
