Tính từ khi ra đời, những lợi ích và tác hại của cà phê đối với sức khỏe con người tựa như một bức tranh, khi thì được xem là loại thức uống rất tốt, khi thì bị cho là gây hại tới sức khỏe con người. Và tới tận ngày nay, giới khoa học đã chứng mình để trả lại giá trị thật cho nó và dần hé lộ cho chúng ta biết được sự ảnh hưởng của cà phê đối với sức khỏe con người như thế nào.
Vậy trong chiều dài lịch sử của hạt cà phê, đã có bao nhiêu lần nó bị hàm oan sai sự thật? Dưới đây là các mốc son quan trọng trong lịch sử hình thành và phát triển của hạt cà phê, hé lộ nhiều điều thú vị xung quanh thức uống nổi tiếng nhất thế giới ngày nay:
Thế kỷ 16: Cà phê là nguyên nhân gây ra các vụ hiếp dâm
Truyền thuyết kể rằng cà phê được phát hiện tại vùng Kaldi của Ethiopia ngày nay, khi những người chăn dê phát hiện một số con ăn vào những quả màu đỏ và đã chạy không biết mệt mỏi tới tận đêm. Và sau đó đã thử cho chính mình, thì họ phát hiện được công hiệu giúp họ tỉnh táo. Nhưng cà phê được con người sử dụng làm đồ uống bắt đầu từ Ả Rập với những quán cà phê đầu tiên trong lịch sử được mở ra tại thành phố Mocha (hay Mokka, cà phê mokka chính là được đặt tên theo tên thành phố này) vào đầu thế kỷ 16.
Thành phố Mocha, Ả Rập là nơi đầu tiên trên thế giới sử dụng cà phê làm đồ uống vào đầu thế kỷ 16.
Tuy nhiên, những khách hàng thường xuyên của những quán cà phê này được biết đến là những người cờ bạc, tội phạm và thậm chí là tội phạm hiếp dâm.
Đến năm 1511, thị trưởng thành phố Mecca đã cho đóng cửa các quán cà phê này với lý do rằng trong cà phê có một chất độc và do đó bị cấm bởi đạo luật Hồi giáo.
Nhưng lệnh cấm vô căn cứ này không kéo dài được lâu, bởi nó dần được biết đến nhiều hơn tại những nơi khác.
Thế kỷ 17: Cà phê chữa nghiện rượu, gây “bất lực” cho đàn ông
Khi sự phổ biến của cà phê phát triển và lan rộng trên khắp “lục địa già”, giới y thuật cũng bắt đầu nghiên cứu sâu hơn về nó. Như tại Anh, cà phê được xem là một phương thuốc chữa nghiện rượu – một trong những vấn đề sức khỏe lớn nhất thời bấy giờ.
Vào năm 1652 một mẩu quảng cáo nói về lợi ích của cà phê, bao gồm hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa bệnh gout và ghẻ lở, trị ho, đau đầu, đau bụng, và thậm chí ngăn ngừa sẩy thai.
Nhưng ở London, phụ nữ lo ngại rằng chồng của họ ngày càng trở nên bất lực khi uống cà phê. Do đó vào năm 1674, Kiến nghị của phụ nữ chống lại cà phê yêu cầu đóng cửa tất cả các quán cà phê.
Chính sự kiện này làm cho cà phê bị tẩy chay trong suốt nửa cuối thế kỷ 17 và nửa đầu thế kỷ 18.
Thế kỷ 18: Cà phê giúp làm việc lâu hơn
Tuy cà phê đúng là giúp làm việc lâu hơn nhờ chất kích thích làm cho con người tỉnh táo. Nhưng chính điều này đã bị lợi dụng bởi các chính quyền thực dân dùng để bóc lột sức lao động của công nhân và nông dân các nước thuộc địa. Bởi vậy, không khó hiểu khi từ nửa cuối thế kỷ 18 trở đi, cây cà phê thực sự bùng nổ và phát triển mạnh, được trồng với số lượng lớn tại các nước thuộc địa trên khắp thế giới.
Thế kỷ 19: Cà phê chứa chất kịch độc gây mù mắt
Cuộc nội chiến vào giữa thế kỷ 19 tại nước Mỹ khiến cho nguồn cung cà phê giảm sút mạnh. Thay vào đó, các hãng sản xuất đồ uống đã tích quảng cáo các loại đồ uống thay thế cà phê khác.
Thay vì chỉ quảng cáo tới lợi ích của các sản phẩm thay thế, thì họ đã quảng cáo sản phẩm bằng cách gán cho cà phê là độc hại, chứa chất kịch độc strychnine (có trong thuốc diệt chuột), chứa các chất gây ghiện mạnh morphine, nicotine, và có thể gây mù lòa.
Trả lại sự thật cho cà phê
Dù trong lịch sử hạt cà phê nhiều lần bị hàm oan. Nhưng chính những tác dụng đối với sức khỏe con người, và sự hấp dẫn thời thượng của nó, khiến cà phê trở thành thức uống phổ biến nhất trên toàn thế giới.
Với ngành y khoa phát triển theo thời đại, đã dần công bố nhiều nghiên cứu liên quan tới cà phê đối với sức khỏe con người, và cũng đã trả lại sự thật cho hạt cà phê đã bị hàm oan trong suốt chiều dài lịch sử phát triển của nó.
Các nghiên cứu gần đây về cà phê đều cho thấy sự ảnh hưởng của nó tới sức khỏe con người, như làm gia tăng bệnh tim mạch, ảnh hưởng xấu với hệ tiêu hóa,… khi sử dụng thường xuyên 5 ly cà phê trong một ngày.
Tuy nhiên, các nghiên cứu cũng nêu rõ những tác dụng lớn của cà phê đối với sức khỏe con người nếu mỗi ngày sử dụng 2 ly cà phê trong thời gian dài, hay không có ảnh hưởng nào đối với người trẻ tuổi.
Đơn cử như mới đây vào giữa tháng 6/2018, một nghiên cứu trong suốt 26 năm của trường Y Johns Hopkins Bloomberg (Mỹ) trên 14.000 người đã cho thấy những người uống 2 ly cà phê mỗi ngày sẽ giảm được tới 40% nguy cơ mắc bệnh gan.
Nhờ các công trình nghiên cứu khoa học của ngành y tế thế giới đã giúp chúng ta biết được cách sử dụng cà phê một cách tốt nhất đối với sức khỏe bản thân và gia đình:
Không lạm dụng, uống cà phê quá nhiều (trên 5 ly). Thay vào đó hãy tạo thói quen sử dụng 2 đến 3 ly cà phê mỗi ngày!
